مهدی بستانچی : هشتم آذرماه زمان آغاز مذاکرات دولت آقای رییسی با اعضای گروه 1+4 است. پرونده هستهای کشورمان برای حدود 2 دهه سایه سنگینی بر همه ارکان زندگی ایرانیان انداخته است.
کاهش شدید ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم، افزایش افسارگسیخته تورم و نقدینگی و تداوم رشد منفی اقتصادی، موضوعی نیست که کسی منکر آن شود. به گفته محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین ایران، خسارت خروج امریکا از برجام در حدود هزار میلیارد دلار است و مردمی که یک بار طعم 2 ساله رفع تحریمها را چشیدند، حالا امید دارند با به نتیجه رسیدن مذاکرات، گشایشهای اقتصادی در کشور ایجاد شود تا فشار سنگین اقتصادی و اجتماعی کاهش یابد.
متاسفانه در سالهای تحریم، بیشتر زیرساختهای کشور فرسوده شدهاند، نسبت تولید سرمایه ثابت ناخالص به تولید ناخالص داخلی که در سال ۱۳۸۸ بیش از ۳۱ درصد بود، در یک روند کاهشی به کمتر از ۲۰ درصد رسیده است، به عبارت سادهتر شاخص استهلاک از سرمایهگذاری پیشی گرفته و به گفته رییس اتاق بازرگانی تهران شاخص تولید صنعتی در مهرماه به دلیل کاهش تقاضا و افت موجودی مواد اولیه 6.8 واحد افت نشان میدهد که خود زنگ خطری جدی برای اشتغال و تولید است.
کارشناسان مختلف میزان سرمایهگذاری فوری کشور را رقمی بین 350 تا 500 میلیارد دلار اعلام میکنند و این در حالی است که به گفته یکی از اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، صندوق توسعه ملی در حال حاضر 20 میلیارد دلار موجودی دارد که در برابر حجم سرمایهگذاری فوری کشور، رقم ناچیزی است. در همین حال و زمانی که کشور نیاز به حجم فراوانی از سرمایهگذاری دارد و از ظرفیت و نیروی انسانی مجرب هم برخوردار است، شاهد روند سرمایهگذاری معکوس و روانه شدن سرمایههای خرد به سمت کشورهایی مانند ترکیه، امارات و گرجستان هستیم .
لازم به تاکید است حس امنیت مولفهها و شاخصههای گوناگونی دارد اما بخشی از امنیت در هر کشوری، امنیت سرمایهگذاری است. ما در اقتصاد با شکلی از سرمایهگذاری با عنوان سرمایهگذاریهای کوچک و متوسط مواجه هستیم که این شکل از سرمایهگذاری متاثر از سیاستهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور هستند و به هر دلیل اگر امکان آزادی عمل نداشته باشند، سرمایهشان را روانه اقتصاد کشورهای دیگر میکنند.
به اتفاق تلخ بورس توجه کنید! زمانی که دولت گذشته از بورس به عنوان ابزاری برای رفع کسری بودجه استفاده میکند، طبیعی است سرمایهگذار خرد و اسمارتمانیهایی که وارد این حوزه شده برای سرمایهاش احساس ناامنی کند و آن را به بازارهای موازی یا خارج از کشور هدایت کند.
ما باید توجه داشته باشیم که نوع و نگرش سیاستگذاریهایمان به گونهای باشد که بحث امیدواری به روند سرمایهگذاری در کشور بیشتر شود.اینکه بگویم ایران کشور امنی است قطعا در بخشهایی قابل دفاع است، اما در حوزه سرمایهگذاری ما نتوانستهایم امنیت لازم را به وجود آوریم و همین امر هم خود، به ایجاد حس ناامیدی در میان مردم دامن زده است و اتفاقا طرحهای شتابزدهای همانند طرح صیانت اینترنت یا طرح فرزندآوری!
طرحهایی است که به امید و امنیت روانی طبقه متوسط که سرمایههای خرد دارند، آسیب میزند و نتیجه این آسیبها مهاجرتهای گسترده ارجعیت دادن به سرمایهگذاری در بازارهای غیر مولد، خروج سرمایههای مادی و انسانی و فرسایش تمدنی در کشور است و حالا همه این شرایط و سختیها بر دوش مذاکرهکنندگان جدید پرونده هستهای ایران است تا بتوانند از حقوق مردم دفاع کنند و زمینه رفع تحریمها را به صورت جدی و فوری فراهم کنند. وضعیت این دوره از مذاکرات، سرنوشت بسیاری از موضوعات از جمله اقتصاد، صنعت و در یک جمله وضعیت امنیت اقتصادی کشور را مشخص خواهد کرد، ما فعالان اقتصادی با جدیت و نگرانی مذاکرات آذر را دنبال میکنیم.